LẦN ĐẦU ĐẾN XỨ ÚC

Điều Ngự Tử TÍN NGHĨA         

            Vào khoảng 4giờ chiều của ngày 10 tháng 09 năm 2003, chuẩn bị đi tụng kinh thì điện thoại lại reo. Nhấc phone để nghe và vừa niệm A Di Đà Phật, thì đầu dây vọng lại cho hay :

            -. Thưa Ôn, con là Tâm Phương gọi từ Úc qua hầu Ôn và kính thỉnh Ôn qua dự lễ Khánh thành Tu Viện Quảng Đức của chúng con vừa mới tạm ổn.

            Tôi chưa kịp chào Thượng tọa Tâm Phương thì Thượng tọa nói tiếp :

            -.  Cực quá Ôn ơi !  Kể từ ngày con qua Ôn thăm, xin mẫu chùa về là bắt tay vào việc lo cho xong Tân Chánh Điện để có thờ Phật và Tổ cùng chư hương linh quá vãng được ký tự tại tu viện. Còn những phần khác thì đang còn ngỗn ngang, Ôn qua đừng có cười tụi con nghe.

            Tôi trả lời :

-. Chúc mừng thầy đó nghe. Thầy yên tâm, bên này chư Tôn đức cũng đã họp và đã tính cả rồi. Hình như Giáo hội Hoa Kỳ qua gần như đông đủ. Trước khi tôi qua, tôi sẽ Email cho thầy Nguyên Tạng biết giờ giấc, ngày tháng và hãng máy bay cũng như chuyến máy bay để đón. Phần tôi thì có hai thầy trò. Toàn chuyến nghe đâu là có quý thầy Nguyên Siêu, Nguyên Trí, Nguyên An và có đứa cháu của thầy Nguyên An nữa. Tổng cọng là bốn tu sĩ, hai cư sĩ.

Chuyện gì đến rồi cũng đến. Tất cả chúng tôi gặp nhau tại phi trường Los Angeles và cùng bay thẳng qua phi trường Melbaurne suốt 15 tiếng đồng hồ.

Máy bay hạ cánh. Sáu chúng tôi từ từ lần lượt kẻ trước, người sau đi ra cổng. Vì không có hành lý kềnh càng, nên mọi người đều thong thả đi ra, không có gì khó khăn ;  riêng Thượng tọa Nguyên Siêu gặp trở ngại. Lý do, khi máy bay đang lơ lửng giữa trời không, tôi phát cho mỗi vị một trái táo (apple, loại đặc biệt) để ăn cho tỉnh, sau mười mấy tiếng đồng hồ ngủ gà, ngủ gật. Thầy không chịu ăn, bỏ vào trong xách đựng y hậu, ra cửa bị Quan thuế làm khó dễ, tôi đứng ra bảo nhận nói :

-. Đây là đồ ăn bình thường của chúng tôi, khi mang theo lên máy bay. Nếu quý vị thấy khó dễ, tôi xin ăn trước mặt quý vị, hoặc cho vào thùng rác. Cô quan thuế cười và tự tay cô bỏ vào thùng rác. Rồi mấy anh em cùng đi ra cửa tự nhiên.

Tôi cười và nói với Thượng tọa Nguyên Siêu :

-. Khi nảy, tui đưa cho thầy, nói ăn đi, không chịu, bây chừ gặp lôi thôi. Hai chúng tôi cùng cười và rảo bước.

Trước khi qua Úc, tôi có hỏi Thượng tọa Tâm Minh (Tọa chủ chùa Trúc Lâm, ở NSW), khí hậu ra sao ?  Lạnh hay nóng ?

Thượng tọa cho hay :

-.  Cần phải mang áo ấm, trời gió và khá lạnh.

Đúng vậy. Ra khỏi cửa sân bay để đợi Phật tử của Tu viện Quảng Đức ra đón, mọi người gặp lạnh, phải lùi vào bên trong để trốn lạnh. Riêng tôi, mở ngay xách kéo tay, lấy áo lạnh mặc vào và đứng đợi bên ngoài để người đến đón biết mà ngừng xe. Vì chỗ đậu xe vừa chật, vừa khó. Trời lại mưa bay bay, gió thổi mạnh.

Từ phi trường về Tu viện hơn nửa giờ. Trời bắt đầu tối, chư Tăng và Phật tử từ xa về thì được Ban tổ chức thu xếp chỗ nghỉ ngơi. Thượng tọa Viện trưởng Thích Tâm Phương đến với chúng tôi bằng nụ cười vui với câu xả giao là :

-. Con xin đảnh lễ quý Ôn từ Hoa kỳ. Xin quý Ôn bỏ lỗi cho chúng con vì quá bề bộn công việc.

Thầy nói đến đây thì xá và rút lui. Quý thầy trong Ban tổ chức đến xin quý danh và sắp xếp phòng ốc.

Ngủ một đêm tới sáng, chuông đỗ đánh thức. Trên chánh điện chư Tăng đi công phu, các phòng nhỏ mạnh ai nấy uống trà. Đa phần đều lạ, tôi chỉ biết được Hòa thượng Huyền Tôn và Thượng tọa Quảng Ba, Thượng tọa Tâm Minh.

Xuống phòng sinh hoạt là một hội trường khá rộng, sạch sẽ, trang hoàng gọn và đẹp. Tất cả đều mới. Nhìn quanh hội trường, chư Tôn đức từ phương xa về dự lễ Khánh Thành vào các ngày 09, 10 và 11 tháng 10 năm 2003, rất đông ;  có cả các bậc Trưởng thượng từ quê nhà và tôi được gặp lại người bạn chung trường Bồ Đề - Huế, trên 30 năm. Đó là Thượng tọa Thích Phước Trí, tọa chủ chùa Vạn Phước, Sài Gòn (nay là ngôi vị Hòa thượng ).

Ăn điểm tâm xong, hai chúng tôi (Phước Trí+ Tín Nghĩa), tay bắt mặt mừng, chào hỏi sức khỏe xong rồi chia tay. Hẹn gặp lại vào một dịp có khoảng thời gian khá dài, vì ai cũng bận. Đặc biệt là tôi phải tham dự và tham gia tất cả những chương trình trong những ngày hội ở đây, như là : 

*.-  Họp Đại Hội Bất Thường, (1)

*.-  Sám chủ Chẩn tế vớt vong ngoài biển, . . .

Ngay ngày đầu tiên của ba ngày lễ chính thức, số lượng Tăng Ni đã lên đến hơn 70 vị đến từ các nước như Hoa Kỳ, Gia Nã Đại, Pháp, Đức, Hòa Lan, Tân Tây Lan và Việt Nam. Và sau khi đã thông báo, thông tin thời khóa biểu Đại Lễ, buổi lễ cung an chức sự đầu tiên được diễn ra tại Tân Chánh Điện  trên tầng lầu, còn mùi sơn mới.

Ngày chính thức Đại lễ Khánh thành, hai vị Xướng ngôn viên là Thượng tọa Nhật Tân (Úc), Thượng tọa Nhật Trí (Canada) cho biết tổng số lượng Tăng Ni đã lên đến 134 vị.

Theo bài tường trình của Tu viện Quảng Đức thì danh sách chư Tôn đức và Quan khách Việt cũng như Ngoại quốc như sau :

Về chứng minh và tham dự lễ có :  Hòa Thượng Thích Hộ Giác, Phó Viện Trưởng VHĐ, Chủ tịch HĐĐH  VP II VHĐ GHPGVNTNHN/Hoa Kỳ ;  Đại Lão Hòa Thượng Thích Phước Thành, Phương Trượng Tổ Đình Thiên Phước, Bình Định ;  Hòa Thượng Thích Như Huệ, Hội Chủ Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Hải Ngọai tại Úc Đại Lợi-Tân Tây Lan ;  Hòa Thượng Thích Minh Tâm,  Chủ tịch Hội Đồng Điều Hành Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Hải Ngọai tại Châu Âu ;  Hòa Thượng Thích Tịnh Hạnh,  Phó Chủ tịch Giáo Hội Phật Giáo Linh Sơn Thế giới, đến từ Đài Loan; Hòa Thượng Thích Huyền Tôn, Chứng Minh Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Hải Ngọai tại Úc Đại Lợi-Tân Tây Lan ;  Hòa Thượng Thích Thiện Nhơn, Phương Trượng Tổ Đình Thiên Đức, Bình Định ;  HT Thích Chánh Lạc, Phó Chủ Tịch Nội Vụ HĐĐH  VP II VHĐ GHPGVNTNHN/Hoa Kỳ, Viện Chủ chùa Như Lai Denver, CO ;  HT Thích Giác Lượng, Phó Chủ Tịch HĐĐH Đặc Trách Giải Trừ Pháp Nạn, Viện Chủ Pháp Duyên Tịnh Xá San Jose, CA ;  HT Thích Bảo Lạc, Phó Hội Chủ Nội Vụ kiêm Tổng Vụ Hoằng Pháp GHPGVNTN/HN tại Úc ;  PSNT Thích Giác Đức, Phó Chủ Tịch HĐĐH  VP II VHĐ GHPGVNTNHN/Hoa Kỳ, Đặc Trách Nghiên Cứu Kế Hoạch, Viện chủ chùa PGVN Boston. MA ; HT Thích Tín Nghĩa, Tổng Vụ Trưởng Tổng Vụ Cư Sĩ GHPGVNTNHN/HK, Viện Chủ Tổ Đình Từ Đàm Hải Ngoại Dallas, TX ; HT Thích Nguyên An, Tổng Vụ Trưởng Tổng Vụ Tăng Sự GHPGVNTNHN/HK, Viện Chủ Chùa Cổ Lâm Seattle, WA ; TT Thích Như Điển, Tổng Thư Ký GHPGVNTN/HN tại Châu Âu ; Thượng Tọa Thích Trường Sanh, Phó Hội Chủ Đặc Trách Tân Tây Lan, GHPGVNTN/HN tại Úc ;  TT. Thích Tịnh Minh, Chánh Thư Ký Hội Đồng Giáo Phẩm Trung Ương GHPGVNTN ; TT Thích Viên Lý, Tổng Thư Ký GHPHVNTN Hải Ngoại tại Hoa Kỳ, Hòa Thượng Lạt Ma Tây Tạng Guru Vajra Yong Le, Lạt Ma Vajra Yong Ming ;  TT Thích Bổn Đạt, Phó Chủ Tịch Nội Vụ HĐĐH GHPGVNTNHN/Canada, Viện chủ Chùa & Tu Viện Phổ Đà Sơn Ottawa, Canada ;  TT. Thích Quảng Ba, Phó Hội Chủ Ngoại Vụ GHPGVNTN/HN tại Úc, viện Chủ Tu Viện Vạn Hạnh, Canberra; TT Thích Bổn Điền, Tổng Vụ Trưởng Tổng Vụ Tăng Sự, GHPGVNTN Hải Ngoại tại Úc và 134 Tăng Ni từ khắp nơi trên thế giới về dự lễ.  Phía quan khách Úc có :  Thượng Nghị Sĩ Garry Hardgrave, Tổng Trưởng Bộ Đa Văn Hóa & Quốc Tịch Sự Vụ Liên Bang ;  Thượng Nghị Sĩ Jacinta Tchen đại diện cho Thủ Tướng Úc John Howard ;  Thượng Nghị Sĩ  Kevin Thomson, Tổng Trưởng Đối Lập về Môi Sinh  thuộc Đảng Lao Động ;  Thượng Nghị Sĩ  Sang Nguyễn, đại diện cho Thủ Hiến Tiểu Bang Victoria Steve Brack ; Ông Joe Ficarra , Thị Trưởng thành phố Moreland ;  Ông Châu Xuân Hùng, Chủ Tịch Cộng Đồng Người Việt Tự Do Tiểu Bang Victoria ; Luật Sư Lưu Tường Quang, Tổng Giám Đốc SBS Radio Sắc Tộc tại Úc ;  Ông John Hughes, Chủ tịch Hội Thảo Luận Phật Học, Victoria ;  Ông Ian Green, Chủ Tịch Hội Phật Giáo Bendigo, Victoria ;  Ông Robert Wood, Chủ tịch Trung Tâm Vận Động Hòa Bình ;  Ông Võ Văn Ái, Nữ sĩ Ỷ Lan (Phòng Thông Tin Phật Giáo Quốc đến từ Pháp quốc), cô Ngọc Hân, trưởng ban Việt Ngữ SBS Sydney, ông Long Quân, chủ bút Tuần Báo Nhân Quyền, ông Hồng Hà, chủ bút Thời Báo, hơn 40 hội đoàn người Việt và trên 4000 đồng hương Phật tử về tham dự lễ.

* * * * *

Được một ngày rãnh, thoải mái nhưng lạnh quá. Ai ai cũng than lạnh, nên có một vài thí chủ tìm mua áo ấm cúng dường. Mặc dầu tôi đã có, nhưng cũng nhận một cái không phải vì tham lam mà chính là để có một món quà lưu niệm lần đầu đến xứ Úc (Cái áo ấy nay vẫn còn).

Tôi đã đồng thuận theo sự thỉnh cầucủa Thượng tọa Tâm Phương qua điện thoại, nên ngày 10-10, tôi theo Đại chúng lên tàu ra biển để sám chủ lễ Chẩn tề vớt vong. Suốt ba tiếng đồng hồ trong cương vị Gia trì sư, trong boong tàu với khung cảnh tuy không rộng rãi, nhưng vấn đề bái sám, trì kinh của quý vị Kinh sư cũng như sự hộ niệm của Đại chúng rất trang nghiêm, đem lại niềm tin cho hàng Phật tử địa phương không ít. Suốt một ngày trời trên ven biển, con tàu lắc lư, tôi cố ngồi cho vững, nhưng không tài nào giữ thăng bằng được.

Về đến Tu viện thì cơm chiều bắt đầu. Ăn xong lại tiếp tục họp Đại Hội. Phần Đại Hội cũng lắm nhiêu khê và sôi nỗi. Thôi thì cho nó qua đi.

Ngày 11-10, Chư Tôn đức tề tựu nơi Đại Hùng Bảo Điện để làm lễ Tấn phong Hội Đồng Lưỡng Viện ở trong nước. Khi cung nghinh ảnh Đại lão Hòa thượng Thích Huyền Quang lên Chánh điện, tôi và Thượng tọa Quảng ba cùng cất lên :  Nam mô Đại Hạnh Phổ Hiền Bồ Tát và Đại chúng đồng niệm. Tiếng niệm danh hiệu Bồ tát Phổ Hiển khi trầm, khi bỗng. Lễ Tấn phong chỉ có chư Tăng và Phật tử hải ngoại tham dự, còn quý vị khách Tăng trong nước có duyên sự nên đã ra đi từ sáng sớm.

Cùng ngày, vào lúc 2giờ chiều địa phương, một Đại trai đàn Chẩn tế Bạt độ Cô hồn, cầu âm siêu dương thái và thù nguyện cho công đức kiến tạo Tu viên Quảng Đức được diễn ra.

Sám chủ, Đại lão Hòa thượng Thích Huyền Tôn,

Kinh sư : Thượng tọa Trường Sanh, Thượng tọa Tâm Minh, Thượng tọa Bổn Đạt, Thượng tọa Trường Phước, Thượng tọa Tâm Hòa, Đại đức Phổ Hương, Đại đức Viên Trí và Đại đức Viên Tịnh. Buổi Đại lể này diễn ra gần sáu tiếng đồng hồ liên ;  tuy thế, ai ai cũng phấn khởi, ai ai cũng hoan hỷ. Vì đây là lần đầu tiên, tại địa phương được cung đón chư Tôn đức Tăng ni với số lượng đông đảo, một Đại lễ vớt vong trên biển, một lễ Đại thí thực trang nghiêm chưa được thực hiện ra ở nơi này.

Đạo tràng hoàn mãn tạ Như Lai, chư Phật quy không tọa bảo đài, Bồ tát, Bích chi quy Đâu suất, chư Tăng hoàn tự viện, Thanh văn, La hán nhập thiên thai đã hoàn nguyện.

Hạ đàn, tôi và thầy Nguyên An cùng theo Hòa thượng Huyền Tôn về thăm chùa Bảo Vương của Ngài. Ngủ qua đêm và được ăn mỳ gói, hàn huyên gần suốt sáng. Thành thật mà nói, Hòa thượng tuổi già mà trí huệ vô cùng tinh khôi, lái xe đường trường không thua gì tuổi trẻ đôi mươi. Thầy Nguyên An ngồi sau vừa cười vừa la :

-.  Ngài lái sao mà chạy mau quá vậy ?  Khéo cả hai chúng con không về được Mỹ đó nghe.

Ngài cười và bảo :

-.  Hai ngài yên chí lớn, tui lái, cảnh sát còn sợ nữa cơ mà. Cả ba cùng cười xòa. Về đến Quảng Đức, thầy Nguyên An nói lớn :

-.  Ông cụ, già rồi mà chạy quá trời trời.

Thầy Nguyên Tạng đứng bên cạnh vừa cười, vừa nói :

-.  Ngài chạy xe ở đây là số một. Dùng trưa xong, ngài Huyền Tôn trở lại chùa, chúng tôi ai lo chuyện nấy.

Ngày 13-10, Thượng tọa Tâm Phương sắp xếp cho chúng tôi tùy duyên đi tham quan các chùa và một số thắng cảnh ở đây. Hai vợ chồng Phật tử Hải Hạnh (Cháu gọi thầy Phước Trí bằng cậu) lo liệu.

Trước tiên, viếng thăm những ngôi chùa phụ cận, kế đến là đi thăm phong cảnh và sở thú. Không biết duyên nghiệp thế nào, những hướng đạo sư cứ chạy hềt xa lộ này đến xa lộ khác. Chạy tới, chạy lui, rồi đói bụng vào ăn một cái quán, đồ ăn thiếu vì thực khách của hai xe chúng tôi lại đông, nên ăn tạm đỡ đói. Tiếp tục đi xem con Kangaroo cho biết tường tận. Hướng đạo sư dẫn đến sở thú, bước vào ngay gẩn cổng có năm con Kangaroo, thì, hai con bị bệnh nằm một chỗ, ba con còn lại, con thì đi hết muốn nổi, con thì ăn cỏ chậm chạp, chúng tôi dừng xe, đén gần chúng mà nó cũng không buồn chạy nữa là. Đi quanh xem mấy giống khác thì cũng chẵng có gì hấp dẫn, tôi và thầy Nguyên Siêu đồng thuận xin về lại chùa. Thế là cả đoàn cùng về. Về đến Quảng Đức ai nấy tự tức cười cho riêng mình. Thầy Nguyên Siêu than :

-.  Ở Mỹ không lo coi xa lộ qua Úc lại lái xe chạy quanh để nhìn xa lộ, mọi người phá lên cười, rồi ai lo về phòng nấy.                        

Tối hôm đó cùng ngày, tôi lên phòng thầy Nguyên Tạng nói chuyện cho vui và cám ơn thầy đã từng giúp tôi lo cho trang nhà Tổ Đình Từ Đàm Hải Ngoại một thời gian khá dài.

Hai chúng tôi nói cười đến ba giờ sáng mới đi nghỉ. Sáng dậy, điểm tâm xong, năm chúng tôi cùng nhau được Thượng tọa Tâm Phương đưa ra phi trường và về chùa Trúc Lâm, nơi Thượng tọa Tâm Minh, pháp đệ của tôi (Tín Nghĩa) làm Tọa chủ. Riêng Thượng tọa Nguyên Siêu ở lại và viếng thăm một vùng khác. Chúng tôi ở lại đây được hai hôm, đi phố mua trái cây đủ thứ, cùng hai thầy đi thăm một vài bổn đạo của thầy Nguyên An. Qua ngày sau, hai thầy và người cháu đi qua một vùng khác. Riêng tôi ở lại chùa Trúc Lâm và được thầy Tâm Minh cho đi thăm Tu viện Van Hạnh của Thượng tọa Quảng Ba, được ngoạn cảnh và thăm trụ sở Quốc Hội của nước Úc. Về lại Trúc Lâm, rồi thầy Tâm Minh cho đi thăm chùa của Thượng tọa Nguyên Trực, Liên Hoa ni tự của Ni sư Tâm Lạc, Tòng lâm Phước Huệ của Hòa thượng Phước Huệ, chùa Pháp Bảo của Hòa thượng Bảo Lạc lại được ăn bún rêu trưa đó. Thứ bảy, tôi qua viếng thăm chùa Huyền Quang của Thượng tọa Bổn Điền, chứng minh và chủ lễ ngày giỗ Tôn sư của Thượng tọa. Chủ nhật, thuyết giảng ở chùa Trúc Lâm. Thứ hai và thứ ba, đệ tử của Thượng tọa Tâm Minh cho đi dạo phố, rồi viếng thăm chỗ cũ mà nước Úc đã từng tổ chức Olympic năm xưa, tối lại đi thăm tòa nhà nổi trên biển và cây cầu về ban đêm. Thứ tư, ra phi trường và trực chỉ về lại Từ Đàm.

Ngồi trên máy bay, tôi không khỏi cảm phục hai anh em của Thượng tọa Tâm Phương trong công trình kiến tạo ngôi già lam Quảng Đức.

Thượng tọa Tâm Phương đến định cư tại Sydney, ngày 16-02-1987 ;  ba năm sau, vào ngày 10-05-1990 thành lập Tu viện Quảng Đức. Thầy Nguyên Tạng được bào huynh bảo trợ qua định cư ở Úc theo diện nhà truyền giáo (Minister of Religion) vào ngày 05-04-1998. Một thời gian không dài lắm mà hai anh em cùng Phật tử địa phương đã làm nên một Đại Phật Sự vô cùng lớn lao ở xứ người. Đã vậy, hai vị cùng bổn viện đứng ra tổ chức Đại Hội Bất Thường Lịch Sử ;  vì Đại Hội nầy đã cử hành Đại lễ Tấn phong Hội Đồng Lưỡng Viện ở trong nước. Nhưng cũng từ Đại hội Lịch sử này, tất cả chúng tôi được Giáo chỉ số 9 cho ra khỏi vòng kiềm tỏa của Giáo Hội và phải tự mình thắp đuốc lên mà đi như lời Đức Phật răn dạy.

Tôi viết vài kỷ niệm nhỏ này để góp vào Tập Kỷ Yếu mà Thượng toạ Thích Nguyên Tạng vừa là bào đệ của Thượng tọa Thích Tâm Phương và cũng là Phó trú trì của Tu viện Quảng Đức đang thực hiện. Chính Thượng tọa đã trực tiếp gọi điện thoại cho tôi viết một bài đóng góp cho vui.

Kính chúc nhị vị pháp sự châu long, viên mãn.

Phật lịch 2553, Trọng xuân Canh Dần – March 03, 2010.

* * * * *

           Chú thích  :   (1)  Sau đây là lời thuật một vài điều ở Đại hội bất thường ở Úc năm 2003.

        Đại Hội bất thường đáng lý phải nêu lên những điểm xẩy ra cần gấp giải quyết cho kịp với thời gian, mà cả thế giới xôn xao bàn tán từ trong hàng Chư Tăng đến Phật Tử đó là vụ Hòa thượng Chánh Lạc phải bị tòa án phạt đền 4.8 triệu dollars, xôn xao nhiều là vì một vị lãnh đạo của Giáo Hội không thấy nêu lên mà phớt lờ bằng những bàn thảo việc khác, hay là những đề tài thảo luận về văn học đời Lý đời Trần vô thưởng vô phạt.

        Đến đêm cuối cùng gần hết giờ họp, đi nghĩ để sáng hôm sau là ngày lễ khánh thành chùa Quãng Đức tại Melberen Úc Đại Lợi và lễ tấn phong Hòa Thượng Huyền Quang lên ngôi vị Tăng Thống và 12 vị Hòa Thượng, Thượng Tọa trong nước và Hải ngoại được đề cử vào chức vị lãnh đạo Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất tại quê nhà.

        Đến giờ phút nầy, chỉ còn 15 đến 20 phút  nữa là bế mạc đại hội bất thường, không ai nêu lên vấn đề gì khác cho sự bàn thảo về bất thường nầy thì coi như sự sắp xếp ở hải ngoại cho việc tấn phong, xem như trôi qua êm đẹp, nhưng không ngờ, Hòa thượng Nguyên An lại dang tay lên xin phát biểu ý kiến :

        Hòa Thượng Nguyên An nêu lên câu hỏi :  Xin Hội Đồng Điều Hành Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Hải Ngoại tại Hoa Kỳ và văn phòng 2 Viện Hóa Đạo cho biết danh sách các vị Hòa Thượng, Thượng Tọa, Đại Đức nào ?  được đề cử vào chức vị lãnh đạo Giáo Hội Viện Hóa Đạo ở trong nước, để Đại Hội bất thường này gồm các châu lục cho ý kiến, làm trang nghiêm Giáo Hội ?       Hòa Thượng Chủ Tịch Giáo Hội Hoa Kỳ Thích Hộ Giác trả lời :  Danh sách các vị được đề cử do trong nước gởi ra (giữ kín không cho biết tên vị nào hết)

        Hòa thượng Nguyên An liền đứng lên xin phát biểu thêm :  Thưa Đại Hội những vị ở trong nước chúng ta ở đây không biết nên chúng ta không xen vào được, nhưng các ngài ở trong nước, lại bị cầm tù, quản thúc thì làm sao biết được nhân sự ở Hải Ngoại ở các châu lục mà đề cử, chỉ có các Giáo Hội tại các châu lục làm việc mới biết được nhân sự, ai là người đáng đề cử chức vụ vào Giáo Hội ở trong nước, mới lập danh sách gởi về trong nước, thì Giáo Hội Mẹ mới biết mà lập danh sách đề cử.

        Mặc dù đưa lên những ý kiến xác đáng như vậy nhưng không có trả lời và cứ lập lại tất cả đều do trong nước gởi ra.

        Tiếp theo Thượng tọa Nguyên Trí cũng phát biểu ý kiến :  Thưa Đại Hội,  Nếu nói do trong nước đề cử gởi ra, thì tại sao mấy ngày trước khi đi dự Đại Hội này, con có gọi điện thoại về vấn an Hòa Thượng Thích Quảng Độ, thì Hòa Thượng Quảng Độ nói : Thầy Chơn Thành nào mà tôi thấy có tên trong danh sách đề cử vào chức vụ trong viện Hóa Đạo.

        Nhờ những chi tiết góp nhặt này mà biết được những mờ ám nào đó, thế mà văn phòng 2 hải ngoại không công khai hạch hóa vụ danh sách đề cử mà đổ thừa cho quí Ngài ở trong nước. Mặc dù danh sách đề cử không công khai hóa trong đại hội, nhưng tin hành lang cũng biết mập mờ vì thế Hòa thượng Tín Nghĩa cũng giơ tay phát biểu ý kiến, Ngài nêu lên trong danh sách đề cử vào viện Hóa Đạo tại sao không có tên Hòa thượng Thích Trí Chơn, người đã sống chết với Giáo Hội ngay từ lúc chưa thành lập Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Hải Ngoại tại Hoa Kỳ và văn phòng 2 viện Hóa Đạo, người đã đi đến hầu như tất cả những han cùng ngõ hẽm của các tiểu bang nước Mỹ, rất ít người Việt sinh sống, để thành lập các Hội Phtậ Giáo để yểm trợ cho giáo hội mẹ quê nhà đòi hỏi sự tự do sinh hoạt tôn giáo và nhân quyền ……

Hòa thượng Thích Tín Nghĩa có ý kiến :  Thưa Đại Hội, Kể từ khi Đại Hội Tám được tổ chức tại Phật Học Viện Quốc Tế, California, Hòa thượng Thích Đức Niệm vừa là Trưởng ban Đại hội cũng vừa là Trưởng Ban tổ chức Đại Lễ Phật Đản. Lúc ấy, Hòa thượng Thích Huyền Quang đang bị quản thúc tại chùa Hội Phước, tỉnh Quảng Ngãi ;  Ngài cũng chỉ nhơn danh Xủ lý Viện Tăng Thống, gởi văn thư ra và nhờ thành lập Văn Phòng II (xem như Giáo Hội lưu vong để phòng bất trắc), hoặc suy tôn Cố Đại lão Hòa thượng Thích Đôn Hậu, Chánh thư ký Viện Tăng Thống ngôi vị Đệ Tam Tăng Thống tại chùa Cổ Lâm, Seattle, Washington, . . . Tất cả, Đại lão Hòa thượng Thích Huyền Quang đền trông nhờ quý Giáo Hội của các châu lục, đặc biệt là Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Hải Ngoại Tại Hoa Kỳ. Thế mà, những danh sách được công cử vào Thành viên của Hội đồng Viện Tăng Thống, lại do trong nước tự chọn qua sự nói lại của Hòa thượng Chủ tịch Thích Hộ Giác là sao ?  Vả lại, Hòa thượng Chủ tịch cũng thừa biết về hạnh nguyện và năng lực đóng góp cho Giáo hội như thế nào, sao không có tên ;  không lý, Hòa thượng Chủ tịch cố tình xóa bỏ hay loại trừ Hòa thượng Phó chủ tịch ngoại vụ chăng ?  Nếu loại trừ phải có lý so, tại sao ?  Cả hội trường ngơ ngác, im lặng hồi lâu khi nghe chúng tôi nhắc đến ngài Trí Chơn.

        Phải chăng danh dách này, có sự sắp đặt của một vài tên bá đạo dù núp dưới dnah nghĩa là cư sĩ hay tu sĩ đang có mặt trong Giáo hội Hải ngoại, . . .

        Hòa thượng Nguyên An nêu lên ý kiến :  Xin quý ngài cho biết danh sách chư Tôn Đức được đề cử vào Viện Hóa Đạo, đại hội góp ý, đó là thể thức tự do dân chủ và cũng hợp với thể thức trong tổ chức Tăng đoàn, với mục đích làm trang nghiêm Giáo Hội, nhưng các thành viên tham dự như có thần thông đều hiểu ngầm rằng đây là ám chỉ cho Một vị đã bị mang tai tiếng về bản án của tòa án Hoa Kỳ, tại Denver, tiểu bang Colorado, vừa phạt 4 triệu 8, chưa ráo mực.

        Theo nguyên tắc tổ chức trong đoàn thể Tăng Già, tổ chức Giáo Hội, hay tổ chức đoàn thể ngoài thế sự, một thành viên bị luật pháp nhà nước bắt phạt, phạm pháp dù là hình hay (đúng hay sai việc đó tính sau) thì thành viên ấy phải tự động xin từ chức, nếu thành viên không từ chức thì Giáo Hội hay trong một tổ chức nào đó phải ra thông báo ngưng tất cả chức vụ của vị bị phạm pháp.

        Đúng là Một âm mưu che đậy đen tối trong đại hội bất thường, để mọi việc bàn thảo vô thưởng vô phạt trôi qua. Ngày mai vào buổi sáng giữa lúc trang nghiêm quan trọng nhất trong ngày lễ khánh thành, mọi người đang lắng lòng im lặng lắng nghe lời khai mạc cắt băng khánh thành, cũng như đón nghe thông điệp tấn phong vị Tăng Thống và danh sách chư Tôn đức trong và ngoài nước đề cử vào Hội đồng Giáo phẩm lãnh đạo Viện Hóa Đạo, cũng như viện Tăng Thống. Trong danh sách đề cử này có cả tên vị phạm pháp ở ngôi vị phó Viện Trưỡng Viện Hóa Đạo.

        Vào những giờ phút im lặng, trang nghiêm này, nếu ai có nghe những công bố gì không xuôi tai, thì cũng phải nhẩn nhục im lặng lắng nghe chấp nhận, giả sử nếu có một động tác, cử chỉ nào dù rất nhỏ, nhẹ nhàng cũng bị mọi người sẽ chỉ trích cho là phá hoại, vô đạo đức (không muốn nói có số người ác ý gán cho tội danh cộng sản phá rối).

        Rồi cứ dùng hình thức độc diễn này áp dụng mãi về sau, khiến cho các thành viên nào dù hết lòng vì Giáo Hội, cũng phải nãn lòng ngậm ngùi ra đi, để con tàu đó cho những ai biến nó thành đảng phái chính trị ở ngôi vị muôn năm.